Sticht een stad, groei een rijk.
Breek je buur met je cultuur
Word wereldmacht!
Iedere speler als
Vooruitgangsoptimist
Beschaving die wint of
Sterft in de nacht!
Retroreview op 4gamers.be
Het Ollekebolleke is een dichtvorm gekenmerkt door zeslettergrepigheid die Drs. P (zaliger gedachtenis) in 1974 in ons taalgebied introduceerde
Een spelwereld uit die tijd die tot op vandaag een blijvende indruk heeft nagelaten was Sid Meier’s Civilization. Het was een spel waarin de speler vriendelijk werd uitgenodigd om de omgeving wat te verkennen, stoemelings een paar toekomstige wereldsteden te stichten en tergend traag een complexe technologieboom open te plooien. Het langzaam wegtikken van de eeuwen in het spel had een quasi hypnotiserende uitwerking op de kneedbare geesten van generaties jonge gamers, waardoor de weken en maanden ook onbewust wegtikten in hun echte levens. Overigens had Uberkamper in die dagen nog geen benul van essentiële zaken als geluk, diplomatie of irrigatie met als gevolg dat Chinese tanks nogal plots korte metten maakten met zijn naïeve wereldbeeld en zijn bescheiden ambities. Vreemd genoeg waren realiteit en spel ook hierin verrassend gelijklopend.
In principe is Civilization een spel dat eindeloos te spelen valt en is het aan de spelers om zelf te bepalen waarmee ze zich zullen bezighouden. Omdat het niveau van Uberkamper ondanks eindeloze uren van studie en oefening nog steeds eerder bescheiden is, besloot hij zich voor deel V in de serie te beperken tot het grondig uittesten van alle nieuwigheden. Twee weken later dreigde zijn vrouw hem te verlaten en zijn werkgever hem te ontslaan, maar had hij wel alvast het gevoel de basis beet te hebben. Dit alles om te zeggen dat Civilization V, net als de vorige delen, het DNA behouden heeft van het verslavende origineel, terwijl het spel opnieuw massaal wat aan diepgang en complexiteit heeft gewonnen. Zo werd de indeling van de spelwereld in vierkanten intussen hexagonaal gemaakt, waardoor het nu (misschien niet toevallig) een weinig aanvoelt als een heel complexe versie van het populaire bordspel de Kolonisten van Catan. Verder zijn de introductie van culturele grenzen, religie en toerisme, en de afwezigheid van stapelbare eenheden zowat de belangrijkste veranderingen.
Normaal gezien heeft Uberkamper een zekere weerstand tegen het gebruik van mods in computergames, maar om de uitdaging interessant te houden leek het hem wel fijn om ook een paar extra beschavingen te installeren via de Steam Workshop. Dat gaat overigens belachelijk eenvoudig in zijn werk. Een topbeschaving bleek het Vlaanderen te zijn van Robrecht III die niet enkel troepen met de Goedendag, maar ook belfort en verbeterde handelsroutes met schapen (lakenhandel weet u wel) mocht inroepen. Hier was duidelijk over nagedacht. Even plezant was het om het Katholicisme over de wereld te verspreiden met het Vaticaanstad van Johannes Paulus II, wiens speciale vaardigheid een oproep tot universele heiligheid was. Het is perfect mogelijk om Civilization V te winnen zonder oorlog te voeren, wat toch ook wel een groot verschil is met het eerste deel in de reeks.
Verder ontdekte Uberkamper dat ook het Derde Rijk van een zekere Adolf Hitler en Congo-Vrijstaat van Leopold II middels een kleine mod speelbaar waren. Als doorgewinterde gamer heeft Uberkamer geen problemen met afzichtelijke reuzespinnen, boosaardige geesten of psychopaten met een kettingzaag, maar toen hij plots de vierkante baard van de voormalige koning der Belgen op zijn scherm zag verschijnen schoof hij toch even naar achter in zijn bureaustoel. Zonder een minimum aan cynisme is het onmogelijk om in dit soort zwaar beladen schoenen te stappen, maar er zal wel een publiek voor zijn, anders zou het niet gemaakt worden. Overigens hebben beruchte geweldenaars als Ghengis Khan of Atilla de Hun wel moeiteloos het standaardspel gehaald, dus het is wel duidelijk dat ‘beschavingen’ in Civilization niet enkel op aaibaarheid geselecteerd worden.
Dat is meteen ook een van de grote kwetsbaarheden van deze reeks. Het blijft een spelprincipe dat erop gericht is om de eigen beschaving cultureel of militair dominant te maken in alle uithoeken van de wereld en indien nodig daarbuiten. De geschiedenis van de mensheid is er een van conflict natuurlijk, maar sinds het eerste Civilization het levenslicht zag en even later ook Colonization van dezelfde makers, zijn niet enkel de landen maar ook de geesten beduidend meer gedekoloniseerd. In de gerijpte geesten van heel wat van onze tijdgenoten is met andere woorden het domineren van andere culturen niet meer automatisch synoniem met overwinnen. Een spel als Colonization zou vandaag alleen al voor de naam tot op de grond afgebrand worden, maar ook voor Civilization is het meer dan ooit oppassen om geen verkeerde stap te zetten in het mijnenveld van de ontwaakte tijdsgeest.
Hoe dan ook Civilization V is een geschenk dat blijft geven. Moest Uberkamper voor de rest van zijn leven nog slechts één spel mogen spelen, dan zou dit een serieuze kanshebber zijn. Nieuwe uitdagingen, beschavingen, spelvarianten en dus ook mods geven iedere keer weer een nieuw fris beeld. Bovendien is een ‘Huge’ kaart op ‘Deity’ moeilijkheidsgraad en op ‘Marathon’ snelheid geen spel meer maar een levenswerk, dat meer tijd in beslag neemt dan sommige beschavingen effectief hebben bestaan. Misschien is dit wel het spel dat Uberkamper meeneemt naar het bejaardentehuis om de laatste tien jaar van zijn leven non stop te spelen tot de verplegers hem komen smeken om alstublieft toch één keer naar de bingo-avond te komen. Helaas is om dezelfde reden Civ V niet echt geschikt om snel even weg te werken van een huizenhoge Pile of Shame.
