18: Condemned: Criminal Origins

Waanzin en misdaadgolf!
Moordenaars afgeslacht.
Steden vervallen door
Ontaard gespuis.

Moedig zoekt één man de
krankzinnigheidsoorzaak,
vechtend voor recht met een
gasleidingsbuis. 

Retroreview op 4gamers.be 
Het Ollekebolleke is een dichtvorm gekenmerkt door zeslettergrepigheid die Drs. P (zaliger gedachtenis) in 1974 in ons taalgebied introduceerde

Uberkamper is er zich pijnlijk van bewust Condemned Criminal Origin het levenslicht zag in 2005 en dus waarschijnlijk buiten de waarnemingshorizon van de gemiddelde gamer valt. Bovendien had het spel zestien jaar geleden al veel moeite om zich boven de middelmaat te verheffen. Getuige hiervan een anonieme plaats 155 op de Metacritic-pagina met beste games van 2005. Het grote voordeel van een nostalgische blik is evenwel dat er ondertussen heel wat stof is gaan liggen. Klassiekers blijven hun eeuwigheidswaarde behouden natuurlijk, maar Uberkamper wil de talloze games niet in zijn kast zetten die bij hun verschijnen de hemel in worden geprezen om daarna gezwind in de vergetelheid te verdwijnen. Elk jaar maakt echter ook een klein aantal games de omgekeerde beweging. Deze verborgen schatten slagen er initieel niet in boven de waan van de dag uit te stijgen, maar blijken doorheen de jaren bijzonder goed te verouderen omdat er iets - sfeer, gevoel, gameplay - hen apart zet van de rest. Condemned behoort ontegensprekelijk tot die laatste categorie.

In het spel mocht Uberkamper de rol opnemen van de onfortuinlijke FBI-agent Ethan Tomas wanneer die aan zijn avondshift begint. Deze bestaat helaas voor hem niet in een aanvraag voor nieuwe maaltijdcheques, maar in een bezoek aan een verlaten kantoorgebouw alwaar een seriemoordenaar zijn jongste slachtoffer ritueel heeft afgeslacht en tentoongesteld tussen een stel verminkte etalagepoppen. De sfeer van boosaardigheid onder hoogspanning is meteen gezet en de makers van Condemned, Monolith Productions, houden hier genadeloos aan vast tot de eindgeneriek over het scherm rolt. Bijzaken zoals gevoelens van doodsangst en zinverlies bij de wat meer teergevoelige gebruikers van het spel, vormden voor hen duidelijk geen factor van betekenis in het creatieve proces.

Wanneer Ethan Tomas de plaats van de moord onderzoekt valt plots het licht uit in het hele pand en een paar seconden later zitten hij en zijn aanwezige collega’s al volledig verspreid doorheen het hele gebouw. Het is het begin van een huiveringwekkende tocht door slecht verlichte gangen vol scheve graffiti, ranzig ongedierte en rondslingerend vuilnis, alsmede een steeds verder uit de hand lopende poging om een totale catastrofe te vermijden. De schaarse maar erg verontrustende verlichting en ronduit angstaanjagende achtergrondgeluiden doen hun deel voor het versterken van een permanent opgejaagd gevoel. Het zorgt ervoor dat het spel tot op vandaag nog steeds relatief goed overeind is gebleven, hoewel het grafisch natuurlijk niet echt meer het niveau haalt dat hedendaagse gamers ondertussen gewoon zijn.

Naast de ranzige smaak in de mond die alleen seriemoordenaars kunnen opwekken verheft Condemned zich vooral boven de middelmaat door het feit dat kogels en schietgeweren uiterst schaars zijn. Om de opgefokte junkies, gestoorde bendeleden, krankzinnige daklozen of ander gespuis dat Agent Thomas naar het leven staat duidelijk te maken dat hun gedrag ongepast is, dient deze een verwarmingsbuis uit de muur te sleuren of een poot van de keukentafel af te kraken en aansluitend deze met moeite verworven voorwerpen met botbrekende kracht midden op hun schedels te laten neerkomen. Vaak mislukte deze eerder complexe operatie wel ergens onderweg, waardoor gevechten in Condemned eruit zien als een opvoering van het Zwanenmeer door dansers met een motorische beperking.

Op momenten waarop deze bizarre doodsdans wel goed uitgevoerd werd, was het gevoel van bevrediging wel verontrustend groot. En dus hakte, sloeg en schopte Ethan Thomas zich doorheen verlaten winkels, drijfnatte metrotunnels, onderkomen schoolgebouwen, half ingestorte fabriekshallen en – als hoogtepunt van extreem onbehagen – de verlaten kleedkamers van een vervallen zwembad. Uiteindelijk zal Agent Thomas erin slagen om de grootste boosaardige maniak van deze zieke spelwereld ook de allergrootste toek van allemaal op zijn lelijk mombakkes te geven (in dit specifieke geval met een haardpook, hopelijk telt dit niet als spoiler), maar wat er allemaal in tussentijd aan onheil passeert mag gerust tot het betere werk in het genre worden gerekend.

De combinatie van al dit lelijks - de onheilspellend omgeving, de krankzinnigheid overal, de heel fysiek aanvoelende gevechten en het eerste persoons perspectief - zorgde ervoor dat Uberkamper zich nooit machtig of in controle over de situatie voelde. Het zorgde er ook voor dat dit stokoude Condemned na anderhalf decennium nog steeds een van de meest onbehaaglijke games is die hij ooit gespeeld heeft en dat is voorwaar geen geringe prestatie.

Uberkamper geeft graag nog mee dat een fan inmiddels een mod heeft gemaakt met HD-texturen voor de pc-versie, maar het hem na enig knoeien toch niet gelukt is om deze in gang te krijgen. In 2008 verscheen ook Condemned 2: Bloodshot. Helaas beschikt Uberkamper op dit moment niet over een console die dit spel kan draaien en werd er geen pc-versie gemaakt. Volgens de geruchten gingen te veel middelen bij de ontwikkeling van dit deel naar een volstrekt overbodige multiplayer, waardoor het spel niet uit de kosten raakte. Een tragisch lot dat heel wat andere games uit dit tijdsgewricht heeft getroffen. Het lijkt er bij dit alles op dat een Condemned 3 er waarschijnlijk nooit zal komen, zeker nu Monolith met FEAR en Mordor inmiddels twee andere sterke merken in huis heeft.