De wereld heeft Lara Croft en haar levensgevaarlijke gymnastiekoefeningen ergens diep onder het puin van alweer een verloren beschaving leren kennen in 1996. Een jaar dat ons ook Quake en Command & Conquer: Red Alert heeft geschonken. We waren rijk in die dagen, maar we beseften het niet.
Tomb Raider werd bedacht als een wat doorzichtige poging om de tot dan schier onaantastbare Indiana Jones van de troon te stoten. Op filmgebied is dat vooralsnog jammerlijk mislukt aangezien naast een iconische film als Raiders of the Lost Ark, de Tomb Raider films met Angelina Jolie op iets lijken dat tijdens de nacht van de wansmaak bij wijze van grap vertoond zou worden. Naar het schijnt staan er wel een anime op Netflix en een televisieserie op Prime in de startblokken, maar momenteel overheerst de indruk dat lenige Lara niet helemaal tot haar recht komt op het witte doek.
Toch kan Uberkamper niet anders dan concluderen dat Lara Croft wel degelijk in haar missie geslaagd is. De games met Indiana Jones in de hoofdrol zijn inmiddels hoogbejaard of bestaan grotendeels uit legoblokken. Daartegenover staan een massieve negentien Tomb Raider-titels (en nog wat kleinere varia), die zich naar de zeden van de tijd uitstrekken over drie verschillende tijdlijnen. Een twintigste spel is op dit moment in de maak en belooft alweer alles en iedereen weg te blazen. Het maakt van de Tomb Raider-games zowat de kaaskroketten van de computergames: betrouwbaar goed, overal op de menukaart en op elke harde schijf geïnstalleerd.
Dat gamende nerds van over heel de wereld kaaskroketten van Lara Croft op hun harde schijf smeren, heeft ongetwijfeld ook te maken met het feit dat ze, zeker in haar beginjaren, beantwoorde aan het ideaalbeeld van de gemiddelde adolescente heterofantasie. Voor veel pubers was ze de enige vrouw die ze van dichtbij te zien kregen en die bovendien nog gehoorzaam al hun wensen uitvoerde. Naarmate de games vorderden werden Lara’s secundaire geslachtskenmerken steeds meer geprononceerd, tot op het punt dat de verhouding tussen lenden- en borstomtrek het echte leven voor de arme vrouw ronduit ondraaglijk moet gemaakt hebben.
Pas bij de tweede reboot van de serie (Tomb Raider 2013) verschoof de focus van het lichaam naar het inwendige leven van Lara Croft. Bij het begin van dit drieluik werd ze voor het eerst echt geboren als een kwetsbare jonge onderzoekster die een duidelijke emotionele groei tot zelfzekere adolescente meemaakte door het overwinnen van tal van tegenslagen. Wat paradoxaal werd ze een persoon van vlees en bloed door net de aandacht van haar lichaam weg te nemen.
In Rise of the Tomb Raider, het tweede deel van deze trilogie, probeert een wat meer zelfverzekerde Lara de inzichten van haar eerste catastrofale expeditie te combineren met het levenswerk van haar vader die op het spoor was van (u raadt het nooit beste lezer) een verloren beschaving en de sleutel tot onsterfelijkheid. De makers konden het niet laten om haar nog steeds af en toe seksueel te bedreigen en ook de iconische gruwelijke sterfscènes zijn nog steeds nadrukkelijk aanwezig, maar het gevoel dat Lara een persoon is met een inwendig leven en in controle van haar eigen lot is nog nooit zo groot geweest. Misschien valt er tegenwoordig wel al iets meer te verfilmen aan het leven van juffrouw Croft. Al viel dat in 2018 met laatste film ook niet helemaal goed uit.
In deze context is het interessant dat er een reeks van filmpjes op YouTube staan waarin een A.I. het eerste spel in de reeks doorpeelt terwijl het programma probeert de gedachten in het hoofd van Lara luidop te verwoorden. Plots transformeert Lara zelfs in dit embryonale eerste spel van inhoudsloos stuk gepixeld vlees tot een persoon in het bezit van een echo van menselijk (en zelfs archeologisch) vernuft. Het toont vooral hoezeer de eerste games in deze reeks gebukt gaan onder het gemis van dit aspect. Uberkamper vraag zich wel af of dezelfde A.I. zich bij het inleven in de Lara van Rise of the Tomb Raider niet zou beperken tot ononderbroken luidkeels gillen in doodsangst tot iemand zo genadig is om de stekker uit te trekken. Er valt waarschijnlijk weinig meer te halen uit de lange aaneenschakeling van zwaar traumatiserende gebeurtenissen die Lara in dit deel overkomen. Misschien verschuilt de echte Lara Croft zich wel achter gratuit geweld en het schaamteloos schenden van graven om te compenseren voor haar afwezige vader en diens onevenwichtige minnares die tevens geheim agente van Trinity blijkt te zijn. Dat laatste is een gnostische sekte die ook iets heeft met onsterfelijkheid en het einde van de wereld. Helaas kan Uberkamper als geschoold theoloog niet anders dan opmerken dat Trinity na de onzin van Dan Brown, zowat de meest luie uitwerking van een verknipte levensbeschouwing is die er bestaat. Op zijn best gaat het om een kruising tussen slecht begrepen Aramees Mandeïsme en de leer van Joachim van Fiore, maar slordig amateurisme is waarschijnlijk een betere omschrijving. Games en religie vormen wel vaker een moeilijk huwelijk.
Tot slot is Uberkamper zo vrij om op te merken dat juffrouw Croft ook zowat de slechtste archeologe op deze planeet moet zijn. Iedereen weet dat de wetenschappelijk verantwoorde onderzoeksmethode in deze discipline bestaat in het graven van meterdiepe putten met een verfborstel. Niets van dat alles in Tomb Raider, waar Lara met haar zware bottines door eeuwenoude praalgraven stompt of zonder enige terughoudendheid grafzerken kapotbeukt om ongegeneerd wat juwelen te roven van een skelet waarvan de kinnebak openvalt van verbazing. Naar het verschil met ordinaire koperdiefstal op het lokale kerkhof is het soms zoeken met een vergrootglas. Overigens storten de meeste eeuwenoude ruïnes die ze in haar grafschennende furie bezoekt ook gewoon in, tijdens of na haar doortocht, al dan niet als gevolg van overdreven wapengekletter of een welgemikte granaat.
In Rise of the Tomb Raider krijgt Lara gelukkig wel enkele meer recente ruïnes onder de voeten die nog maar weinig overeenkomsten hebben met het afgezaagde patroon van ondergrondse monolieten en petrogliefen. Vooral de oude Russische mijninstallaties waren een verademing die de heilige huiver voor vergane beschavingen even op het spoor van urban exploring en industriële archeologie legt. Uberkamper kan alleen maar hopen dat deel drie van deze meest recente tijdlijn hem straks op even boeiende en sfeervolle plaatsen brengt. Tenslotte bestelt hij op restaurant ook regelmatig kaaskroketten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten